Chiến thuật bóng bàn nâng cao hiệu quả thi đấu

Trong thi đấu bóng bàn thì sự thắng bại, đặc biệt là sự thắng bại trước các đấu thủ có thực lực kỹ thuật tương đương thì thường được quyết định bởi chiến thuật thi đấu có hợp lý hay không. Nói chung, chiến thuật bóng bàn thường được cấu thành từ hai loại hình kỹ thuật đơn trở lên kết hợp với nhau. Trong trường hợp đặc biệt thì một loại kỹ thuật cũng có thể cấu thành chiến thuật. Do vậy kĩ thuật bóng bàn là nền tảng của chiến thuật bóng bàn. Chỉ có thông qua tập luyện và nắm vững các loại hình kỹ thuật cơ bản một cách thành thạo mới có thể vận dụng được theo ý muốn các loại chiến thuật trong thi đấu đòi hỏi.

Có chiến thuật tiên tiến và hợp lý sẽ thúc đẩy được việc phát huy sở trường kỹ thuật của bản thân được tốt hơn, từ đó phát huy tối đa trình độ bản thân trong thi đấu.

Tùy thuộc vào các cách đánh khác nhau sẽ có các chiến thuật khác nhau. Ví dụ như chiến thuật của cách đánh loại hình tấn công nhanh lấy việc phát huy đầy đủ sự dũng mãnh và tốc độ nhanh trong tấn công nhanh gần bàn, linh hoạt biến hóa nhiều làm chính; còn sử dụng chiến thuật với cách giật líp vồng thì lại lấy việc phát huy tấn công chủ động của bóng giật vồng , xoáy lên mạnh mẽ đồng thời kết hợp với đập vụt mạnh làm chính; chiến thuật của cách đánh kết hợp cắt bóng, tấn công lấy việc phát huy biến hóa độ xoáy độ xoáy cắt bóng dũng mãnh đập vụt tốc độ nhanh làm chính..v.v.

Vì vậy để làm cho chiến thuật có thể phát huy tối đa sở trường kỹ thuật của các loại hình cách đánh khác nhau nên sử dụng các kỹ thuật thích hợp khác nhau để tổ hợp thành chiến thuật thích hợp với cách đánh của mình.
Loại hình cách đánh của môn bóng bàn hiện đại có rất nhiều, bất kỳ một loại cách đánh nào cũng đều có rất nhiều chiến thuật đặc hiệu.

Chiến thuật đẩy công

 

– Đặc điểm:

Chủ yếu sử dụng tốc độ và sức mạnh tấn công thuận tay và đẩy chặn trái tay, đồng thời kết hợp sự biến đổi điểm rơi và biến đổi nhịp độ để áp chế và điều động đối phương nhằm tranh thủ chủ động hoặc giành điểm. Chiến thuật đẩy công là chiến thuật chủ yếu của cách đánh đẩy trái công phải để đối phó lại với cách đánh loại hình công kích. Những vận động viên bóng bàn có năng lực đẩy chặn tấn công 2 mặt và kết hợp công cắt, …v.v thường sử dụng loại chiến thuật này.

– Phương pháp:

+ Đẩy trái công phải.

+ Đẩy chặn né người tấn công.

+ Đẩy chặn, né người tấn công sau đó tạt bóng thuận tay.

+ Đẩy trái kết hợp công trái tay.

+ Đẩy trái công trái tay, sau đó né người tấn công.

+ Đẩy trái, công trái tay né người tấn công, sau đó tạt bóng thuận tay.

– Chú ý:

+ Đẩy, công bóng đều cần có sự biến đổi đường bóng, biến hóa điểm rơi và biến hóa nhịp độ. Đây là phương pháp chủ yếu của chiến thuật đẩy công giành chủ động và tạo ra cơ hội đập vụt bóng giành điểm.

+ Đẩy chặn: Nói chung lấy ép trái tay của đối phương làm chính. Sau đó đột ngột đổi sang ép thuận tay để tạo ra cơ hội tấn công. Nếu như thuận tay của đối phương tương đối kém thì mới có thể dùng đẩy ép thuận tay của đối phương làm chính.

+ Trong đẩy chặn có thể đột ngột đẩy tăng lực vào trung lộ của đối phương làm cho đối phương khó có thể dùng sức đánh trả. Sau đó có thể dùng đập vụt thuận tay hoặc né người đập vụt.

+ Khi gặp đường bóng có cơ hội tấn công cần quyết đoán đập vụt. Đây là biện pháp chủ yếu để giành điểm của chiến thuật đẩy công.

+ Chiến thuật đẩy công phải kiên trì bán gần bàn, lại không thể phòng thủ “chết” ở gần bàn. Cần phải nắm được sự thay đổi vị trí giữa gần và vừa bàn, nắm vững nhịp độ đối công.

+ Chiến thuật đẩy công đối phó với cách đánh giật líp bóng, nên kiên trì xa bàn là chính. Dùng đẩy nhanh và đẩy chăn tăng, giảm lực, khống chế điểm rơi thừa cơ dùng líp bóng phản công gần bàn hoặc đập vụt giật vồng với sức mạnh trung bình sau đó chuyển sang tấn công liên tục thuận tay.

Chiến thuật công 2 mặt

 

– Đặc điểm:

Chủ yếu lợi dụng tốc độ và sức mạnh kỹ thuật tấn công bóng thuận tay và trái tay để áp chế đối phương, tranh thủ giành chủ động và tạo cơ hội đập vụt. Chiến thuật tấn công 2 mặt là chiến thuật chủ yếu của cách đánh tấn công 2 mặt đối phó với loại hình cách đánh công kích.

– Phương pháp:

+ Công bên trái, vụt bên phải (tấn công vào góc trái của đối phương, tìm cơ hội vụt mạnh vào chỗ trống bên thuận tay của đối phương).

+ Tấn công đánh 2 góc, vụt mạnh vào trung lộ.

– Chú ý:

+ Tấn công bóng thuận tay và trái tay đều phải có sự biến đổi đường bóng và điểm rơi để tạo ra cơ hội đập vụt.

+ Cần lấy việc ép trái tay của đối phương làm chính, sau đó công kích vào bên thuận tay hoặc trung lộ của đối phương nhằm tạo ra cơ hội đập vụt.

+ Khi có cơ hội cần mạnh dạn và quyết đoán đập vụt.

+ Chiến thuật tấn công 2 mặt trong tình huống chủ động tấn công cần kiên trì gần bàn. Trong tình huống bị động có thể lùi ra sau thích hợp, tiến hành phản công ở cự ly gần và và xa.

+ Chiến thuật tấn công 2 mặt đối phó với cách đánh giật líp bóng, cần kiên trì gần bàn và dùng vuốt bóng nhanh để chống lại bóng giật vồng của đối phương, thừa cơ sử dụng líp bóng phản công hoặc đập vụt, líp bóng với sức mạnh trung bình, sau đó chuyển sang tấn công liên tục.

Chiến thuật líp công

 

– Đặc điểm:

Liên tục dùng líp bóng nhanh thuận tay tạo cơ hội tấn công. Sau đó sử dụng đột kích và đập vụt để tạo thế chủ động và giành điểm. Chiến thuật líp công là chiến thuật chủ yếu của cách đánh tấn công nhanh đối phó với cách đánh của loại hình cắt bóng.

– Phương pháp:

+ Líp bóng thuận tay sau đó đập vụt.

+ Líp bóng trái tay sau đó đập vụt (nói chung là các vận động viên bóng bàn tấn công 2 mặt khi gặp cắt bóng góc lớn bên trái hay sử dụng).

– Chú ý:

+ Sức mạnh líp, đập vụt bóng cần có tính bất ngờ để đối phương không kịp trở tay.

+ Cần có sự biến đổi đường bóng và điểm rơi khi líp bóng (như líp 2 góc trái, phải; phải ngăn, trái dài …v.v) để điều động, áp chế đối phương giành thế chủ động và tạo cơ hội tấn công.

+ Khi gặp bóng có cơ hội tấn công cần mạnh dạn đập vụt hoặc đột kích (có thể đập vụt vào trung lộ hoặc bên yếu của đối phương).

+ Sử dụng chiến thuật líp công cần có sự kiên trì không nên nóng vội giành phần thắng trong dứt điểm, đối với bóng có cơ hội chưa chắc chắn sẽ không nên đánh bóng quá mạnh…

Chiến thuật kết hợp líp, vụt, bỏ nhỏ

 

– Đặc điểm:

Chiến thuật này là do chiến thuật líp công kết hợp với bỏ nhỏ mà tạo thành. Đây là chiến thuật thường dùng của cách đánh loại hình tấn công đối phó với cách đánh cắt bóng.

– Phương pháp:

+ Khi đập vụt ở chiến thuật líp công hoặc bỏ nhỏ bóng sau đột kích (lúc này vị trí đứng của đối phương nói chung cách bàn tương đối xa nên bỏ nhỏ bóng là ưu tiên tốt nhất).

+ Sau khi bỏ nhỏ trong chiến thuật líp công cần tiến hành khi vị trí đứng của đối phương tương đối xa, đồng thời bóng đến tương đối gần lưới. Như vậy điểm rơi của bóng bỏ nhỏ dễ áp sát lưới, có thể tăng thêm độ khó và cự ly di chuyển ra trước cho đối phương.

+ Khi đập vụt sau khi bỏ nhỏ, nếu đối phương áp rất gần bàn có thể đập bóng nhắm thẳng vào thân người của đối phương. Như vậy thường có thể làm cho đối phương khó có thể né người để đánh trả.

Chiến thuật gò công

 

 

– Đặc điểm:

Chủ yếu dùng gò bóng xoáy thấp và biến hóa đường bóng, điểm rơi để khống chế đối phương, thừa cơ công bóng, sau đó sử dụng kỹ thuật đột kích thấp, vụt nhanh hoặc líp nhanh…v.v và chuyển sang tấn công liên tục. Trong khi gò bóng gặp cơ hội tấn công có thể tiến hành đập vụt, thường thường kèm theo tính đột ngột, bất ngờ có thể giành điểm trực tiếp. Chiến thuật gò công là chiến thuật bổ trợ không thể thiếu trong các loại hình cách đánh của bóng bàn.

– Phương pháp:

+ Gò bóng thuận tay, trái tay kết hợp líp nhanh, vụt nhanh, đột kích hoặc đập vụt thuận tay.

+ Gò bóng thuận tay, trái tay kết hợp líp nhanh, vụt nhanh, đột kích hoặc đập vụt trái tay.

– Chú ý:

+ Chiến thuật gò công vừa phải cố hết mức vung vợt sớm (trong thi đấu từ gò chuyển sang công gọi là hơi vung vợt) để giành thế chủ động nhưng lại không được có tâm lý nóng vội. Nếu không vung vợt rất dễ mắc sai lầm.

+ Vẩy ngắn trong gò bóng có thể làm cho đối phương không dễ cướp trước (hoặc phát lực) tấn công, có lợi cho việc tạo ra cơ hội tấn công để thừa cơ dùng tấn công thuận tay, trái tay hoặc né người tấn công.

Chiến thuật phản công trong cắt bóng

 

– Đặc điểm:

Chiến thuật này được kết hợp giữa cắt bóng và công bóng.
Thường là lấy cắt bóng bịt góc tăng xoáy làm chính, thừacơ phản công hoặc lấy cắt bóng xoáy, thấp vững, biến hóa nhiều buộc đối phương líp công trong lúc di chuyển bước, từ đó tìm ra cơ hội phản công. Chiến thuật này có đặc điểm: “Ẩn, biến mạnh, công”, là chiến thuật chủ yếu của cách đánh kết hợp công cắt.

– Phương pháp:

+ Bịt góc cắt bóng thuận tay, trái tay (tức điểm rơi ẩn gần lưới góc trái của bàn đối phương), kết hợp công thuận tay hoặc né người tấn công khu vực trống bên phải của đối phương.

+ Cắt bóng dài hai góc lớn thuận tay và trái tay kết hợp phản công hoặc né người tấn công trái tay và thuận tay.

– Chú ý:

+ Cắt bóng thuận tay và trái tay đều cần chú ý sự biến hóa cường độ xoáy của bóng đến. Sau khi cắt bóng tăng xoáy có thể dùng động tác cắt tương tự như cắt bóng tăng xoáy để cắt bóng không xoáy. Đây là phương pháp có hiệu quả làm cho đối phương líp bóng cao, từ đó tiến hành phản công, đập vụt giành lợi thế.

+ Khi cắt bóng cần cố gắng hết mức có thể để ép thấp độ vồng, tránh đối phương đập vụt hoặc đột kích.

+ Khi cắt bóng ẩn góc, cần phối hợp cắt bóng góc kia để làm cho đối phương phải luôn đánh bóng trong lúc di chuyển bước.

Chiến thuật giao bóng cướp tấn công (Cướp líp giật)

 

– Đặc điểm:

Chiến thuật giao bóng cướp tấn công là chiến thuật lấy giao bóng có đường bóng xoáy, điểm rơi và tốc độ khác nhau để tăng độ khó khi đánh trả cho đối phương, tạo cho bản thân có cơ hội tấn công hoặc làm giảm hiệu quả bóng đánh trả của đối phương. Sau đó cướp tấn công giành lại thế chủ động hoặc trực tiếp giành lợi điểm. Đây là chiến thuật và biện pháp giành lợi điểm chủ yếu của tất cả các cách đánh, đặc biệt là cách đánh của loại hình tấn công.

– Phương pháp:

+ Giao bóng xoáy xuống và không xoáy, cướp tấn công.

+ Giao bóng luân phiên thuận tay và trái tay, cướp tấn công.

+ Giao bóng xoáy lên xoáy xuống nghiêng thuận tay và trái tay, cướp tấn công.

– Chú ý:

+ Giao bóng cần có sự biến đổi đường bóng và điểm rơi làm cho đối phương phải chạy chỗ lên trước, sau, phải, trái để đỡ giao bóng.

+ Sau khi giao bóng cần có sự chuẩn bị cướp tấn công để không mất đi cơ hội giành lợi điểm.

+ Bản thân khi giao bóng là loại gì? Đối phương có thể dùng kỹ thuật gì để đánh trả?… Tất cả cần được định sẵn và dự đoán trước khi giao bóng. Như vậy mới có thể làm tốt việc chuẩn bị cướp tấn công.

+ Cướp tấn công cần cố gắng sử dụng hết sức mạnh đánh bóng nhưng lại không thể quá mạnh (cần dựa vào độ cao và tính chất của bóng đến để sử dụng sức mạnh thỏa đáng, tối ưu), nếu không sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng bóng đánh trả.

Chiến thuật đỡ giao bóng cướp tấn công (Líp giật công)

 

– Đặc điểm:

Chiến thuật này là do một số kỹ thuật đơn lẻ hình thành, có tính tấn công mạnh mẽ, có thể biến sự bất lợi của đỡ giao bóng thành thế chủ động, trực tiếp giành điểm. Đây là chiến thuật chủ yếu của các cách đánh trong môn bóng bàn, đặc biệt là cách đánh loại hình tấn công.

– Phương pháp:

Dùng kỹ thuật vụt nhanh, công nhanh hoặc đột kích với sức mạnh vừa phải để tiến hành đỡ giao bóng cướp tấn công.

– Chú ý:

+ Do đỡ giao bóng cướp tấn công (cướp líp, giật công) thường được tiến hành trong tình huống đối phương chủ động giao bóng và bản thân ở vào thế đỡ giao bóng bị động mà phải sử dụng cách đánh tấn công, do vậy độ khó tương đối lớn. Đỡ giao bóng cướp tấn công nói chung không thể quá mạnh. Do đó cần xác định phương hướng xoáy của bóng đến, cường độ xoáy và độ cao của bóng đến mà sử dụng phương pháp tấn công thỏa đáng.

Ví dụ: Khi đối phương giao bóng tăng xoáy xoáy xuống, khi đỡ giao bóng cướp tấn công cần sử dụng thủ pháp nâng kéo bóng để tránh rúc lưới, đồng thời sức mạnh công bóng không thể quá lớn. Còn nếu khi đối phương giao bóng xoáy lên xoáy nghiêng thì khi đỡ giao bóng cướp tấn công nên sử dụng thủ pháp đẩy ép để tránh công bóng rúc lưới. Chỉ có khi nào bóng đến hơi cao mới có thể cướp tấn công với sức mạnh lớn.

+ Sau khi kết thúc động tác đỡ giao bóng cướp tấn công cần chú ý lập tức làm tốt công tác chuẩn bị đối công hoặc liên tục tấn công để tiếp tục giành thế chủ động.

+ Đỡ giao bóng cướp tấn công líp công, giật công thì sức mạnh càng nhỏ càng cần chú ý tới đương bóng và điểm rơi của bóng. Nếu trái tay của đối phương mạnh mà thuận tay yếu thì có thể đánh nhiều về tay thuận của đối phương và ngược lại.